EL GRECO
Sprekende handen
Als een icoonFilips II moest niets hebben van die uitgerekte figuren van El Greco.Die ging daarom maar voor kloosters schilderen. Er zijn drie doeken bekend waarop El Greco de apostelen Petrus en Paulus heeft uitgebeeld. De versies in Sint Petersburg (B) en Stockholm (C) vertonen de meeste overeenkomst, die in Barcelona (A) wijkt duidelijker af vanwege het attribuut van Paulus. In alle drie vallen de vier handen op van de deze twee voor het ontstaan van het christendom zo belangrijke figuren. Met zijn energieke gebaren, zijn trots geheven hoofd en vurige ogen, is Paulus duidelijk de man van de overreding, vastbesloten in zijn mening en geloof. Zijn innerlijke vuur lijkt te reflecteren in de intense kleur van zijn rode gewaad. Petrus op zijn beurt is passief en vriendelijk. Zijn houding, het ietwat zwakke gebaar van zijn handen, zijn vooruitstekende hoofd en droevige, starende blik vol onbegrip, wijzen op een teder karakter. We zien twee botsende en contrasterende karakters. Van buiten zijn ze echter niet zo verschillend. El Greco benadrukt de overeenstemming in de gezichten van de apostelen, hun ascetisch natuur. De afbeelding roept iconen in herinnering. In de brief aan de Galaten schrijft Paulus in hoofdstuk 2 dat hij Petrus ontmoette in de stad Antiochië. Hun gekruisde handen zouden kunnen duiden op de onenigheid die Paulus hier beschrijft. De twee waren het niet eens over de vraag of niet-Joodse christenen zich aan alle wetten van Mozes dienden te houden. Petrus links draagt zijn bekendste attribuut, een sleutel, terwijl Paulus of een zwaard heeft of zijn hand op een opengeslagen boek legt. Traditioneel worden Petrus en Paulus in één adem genoemd en delen ze ook dezelfde feestdag (29 juni). Toch beetje vreemd, als je leest dat ze met elkaar in conflict waren over de te volgen lijn. |
|
El Greco (Domenikos Theotokopoulos) (1541-1614)
San Pedro y San Pablo A - Olieverf op doek, 116 x 91 cm (1590-00) Barcelona - Museu Nacional d'Art de Catalunya B - Olieverf op doek, 124 x 94 cm (1587-92) Sint Petersburg - Hermitage C - Olieverf op doek, 124 x 94 cm (1605-08) Stockholm - Nationaal Museum |