Paul Verheijen

PAOLO, LUCA EN GIOVANNI VENEZIANO

Pala Feriale

Afdekking

De Pala d'Oro ('Gouden altaarstuk') is de naam voor het retabel - met versieringen van zowel de voor- als achterzijden - van de Basiliek van San Marco in Venetië dat algemeen wordt beschouwd als een van de meest verfijnde en volmaakte werken van Byzantijns kunst.

Paolo Veneziano kreeg de opdracht om twee houten panelen te maken om de Pala d'Oro op doordeweekse dagen te bedekken en daarom Pala Feriale wordt genoemd.
Altaarstukken werden gewoonlijk alleen getoond op zon- en feestdagen en op alle andere dagen afgedekt.
De meeste van die bewaard gebleven afdekkingen waren een stuk eenvoudiger dan deze Pala Feriale van Veneziano.
Paolo en zijn zonen Luca en Giovanni signeerden de panelen op 22 april 1345 en noteerden dat het was gemaakt in opdracht van de doge Andrea Dandolo.
Vooral het onderste paneel wordt gezien als de geboorte van de Venetiaanse verhalende schilderkunst.

Bovenste paneel

Jezus als de Man van Smarten in het midden wordt omringd door zes heiligen, van links naar rechts:

Onderste paneel

Zeven scènes afkomstig uit de Legende Aurea over Marcus, de patroonheilige van deze basiliek, van links naar rechts:
  • Marcus wordt tot bisschop van Alexandrië gewijd
  • Marcus geneest op miraculeuze wijze de hand van schoenmaker Anianus
  • Jezus Christus verschijnt aan Marcus in de gevangenis
  • Martelaarschap van Marcus
  • Marcus behoedt na zijn dood het zeilschip waarop zijn wordt vervoerd van Alexandrië naar Venetië voor een schipbreuk
  • De sarcofaag met het lichaam van Marcus springt open
  • Marcus voorkomt dat de slaaf die illegaal zijn graf had bezocht wordt gemarteld
Paolo Veneziano (1300-1365) met zoons Luca & Giovanni
Pala Feriale (1345)
Tempera en bladgoud op twee panelen, 59 x 325 cm elk
Venetië - Museo Marciano (San Marco)
2016 Paul Verheijen / Nijmegen