TOMAS

Ongelovig of gelovig?

Op de avond van die eerste dag van de week waren de leerlingen bij elkaar; uit angst voor de Joden hadden ze de deuren op slot gedaan. Jezus kwam in hun midden staan en zei: ‘Vrede zij met jullie!’ Na deze woorden toonde Hij hun zijn handen en zijn zij. De leerlingen waren blij omdat ze de Heer zagen. Nog eens zei Jezus: ‘Vrede zij met jullie! Zoals de Vader Mij heeft uitgezonden, zo zend Ik jullie uit.’ Na deze woorden blies Hij over hen heen en zei: ‘Ontvang de heilige Geest. Als jullie iemands zonden vergeven, dan zijn ze vergeven; vergeven jullie ze niet, dan zijn ze niet vergeven.’
Een van de twaalf, Tomas (dat is Didymus, ‘tweeling’), was er niet bij toen Jezus kwam. Toen de andere leerlingen hem vertelden: ‘Wij hebben de Heer gezien!’ zei hij: ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’ Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Tomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren op slot zaten, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Vrede zij met jullie!’ zei Hij, en daarna richtte Hij zich tot Tomas: ‘Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’ Tomas antwoordde: ‘Mijn Heer, mijn God!’ Jezus zei tegen hem: ‘Omdat je Me gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’
^{(Johannes 20:19-29)}

Roomse Martelaarsboek

Te Calamina de geboortedag van de zalige apostel Tomas, die aan Parthen, Meden, Perzen en Hyrcanen het evangelie verkondigde en uiteindelijk tot in Indië doordrong. Toen hij daar de volkeren in de christelijke godsdienst onderrichtte, werd hij op 's konings bevel met lansen doorstoken en stierf. Zijn heilige overblijfselen werden eerst naar de stad Edessa in Mesopotamië en later naar Ortona in Midden-Italië overgebracht.

Te Edessa in Mesopotamië het overbrengen van de heilige apostel Tomas vanuit Indië. Later werden zijn overblijfselen naar Ortona overgevoerd.

Legenda Aurea

• Toen Tomas in Caesarea was, verscheen Christus aan hem en gaf hem de opdracht om voor de koning van Indië, Gundoforus, als bouwmeester op te treden. Aldaar aangekomen is hij aanwezig op het bruiloftsfeest van koningsdochter Pelagia met Dionysius. Een joods meisje begroet met fluitspel de gasten en zij heeft in de gaten dat Tomas een jood was, omdat hij niet at, maar zijn ogen strak op de hemel gericht had. Een schenker die dit ook had gezien, sloeg Tomas daarom op zijn kaak. Waarop Tomas reageerde met de woorden dat hij niet zou weggaan voordat de schenker door honden bij hem gebracht zou zijn. De schenker werd daarna door een leeuw doodgebeten die zijn bloed opdronk. Honden verscheurden zijn lichaam en een daarvan bracht zijn rechterhand bij de bruiloftsgasten. Jacobus de Voragine merkt hierbij op dat Augustinus deze 'wraakoefening' afkeurde en beschouwde als een invoeging door een vervalser.
  Hierna zegende en doopte Tomas het bruidspaar nadat zij van Christus in een droom te horen hadden gekregen hun maagdelijkheid te bewaren. Pelagia wijdde zich vervolgens aan God en onderging de marteldood, Dionysius werd tot bisschop gewijd.
  ^{(Legenda Aurea 5,12-61)}
• Tomas ontwierp een prachtig paleis voor de koning en ontving daarvoor een enorme som geld. Toen de koning twee jaar lang in een andere provincie verbleef, deelde Tomas al het geld uit onder de armen, legde hij zich toe op de verkondiging en bekeerde ontelbaar velen tot het geloof. Toen de koning terugkeerde liet hij Tomas gevangen zetten met de bedoeling hem later levend te villen en te verbranden. In de tussentijd stierf een broer van de koning, maar op de vierde dag werd hij weer levend en vertelde hij de koning dat hij dit aan Tomas te danken had. Tomas werd uit de gevangenis gehaald en de koning vroeg hem om vergeving.
  ^{(Legenda Aurea 5,62-87)}
• Tomas liet alle mensen van de provincie samenkomen en verzocht de zwakken en zieken apart te gaan staan. Hij sprak een gebed over hen uit en er kwam een fonkelend licht uit de hemel, dat allen ongeveer een half uur lang ter aarde wierp. Daarna stond iedereen gezond weer op. Tomas begon hen daarop te onderrichten en uiteindelijk werden 9000 mannen gedoopt, kinderen en vrouwen niet meegerekend.
  ^{(Legenda Aurea 5,88-115)}
• In Opper-Indië schitterde Tomas door ontelbare wonderen. Mygdonia, een zus van de koningin, mengde zich onder de arme vrouwen voor wie Tomas preekte om hem te kunnen zien. Hierdoor komt zij tot geloof, waarop haar man, Charisius, van de koning gedaan kreeg dat hij Tomas gevangenzette. Mygdonia bezocht Tomas en vroeg hem om vergiffenis. De koningin werd vervolgens op Mygdonia afgestuurd om haar van het christelijk geloof af te brengen, maar in plaats daarvan werd de koningin door Mygdonia bekeerd. Toen de koningin terugkeerde naar de koning wilde zij geen gemeenschap meer met hem. De koning droeg Tomas daarom op alle vrouwen naar hun mannen terug te sturen, maar Tomas weigerde dit zolang de mannen niet tot het christelijk geloof waren gekomen. Woedend beval de koning gloeiende ijzeren platen te brengen waar Tomas op moest gaan staan. Maar God liet een bron ontspringen die de platen afkoelde. De koning liet Tomas daarna in een gloeiende oven werpen, maar de oven werd ook koel. Tomas werd gedwongen een offer te brengen aan de god van de zon, omdat de koning hoopte dat de God van Tomas dan toornig zou worden. Bij het afgodsbeeld sprak Tomas in het Hebreeuws een gebed uit waarin hij vroeg dat Christus het beeld zou vernietigen, waarop het beeld vloeibaar werd als was. Hierop begonnen alle tempelpriesters te schreeuwen en de hogepriester doorstak Tomas met zijn zwaard. Het volk wilde Tomas wreken en de hogepriester verbranden. Het lichaam van Tomas werd eervol begraven.
  ^{(Legenda Aurea 5,116-169)}
• Ongeveer in 230 werd het lichaam van Tomas overgebracht naar zijn stad Edessa, een stad waar niet-christenen geen schade kunnen doen, sinds Abgar, de koning van die stad een brief mocht ontvangen die eigenhandig door Christus was geschreven. Als de stad werd aangevallen ging een kind op de stadspoort staan om die brief voor te lezen, waarop de vijand ofwel wegvluchtte of vrede sloot.
  ^{(Legenda Aurea 5,170-172)}
• De Voragine eindigt met de vermelding dat Isidorus schrijft dat Tomas stierf doorboord door lansen en dat Tomas volgens Chrysostomus - toen hij was aangekomen in het gebied van de Wijzen van het Oosten - de Driekoningen had gedoopt en dat zij vervolgens zijn helpers waren geworden bij de verkondiging van het christelijk geloof.
  ^{(Legenda Aurea 5,173-177)}

Maria's gordel

Evangelie van Tomas

Attributen en patronaten

• boek(rol)
• hellebaard
• lans of zwaard
• winkelhaak of paleisje / kerkje (met inscriptie 'India')
• spies
• Maria's gordel

Zondag na Pasen

• Beloken Pasen
  'Beloken' is het voltooid deelwoord van het werkwoord 'beluiken': (af)sluiten. Met Beloken Pasen wordt de paasweek ('het paasoctaaf', acht dagen vanaf Pasen) afgesloten.
• Witte Zondag (Latijn Dominica in Albis)
  Deze naam verwijst naar de witte doopkleren van de doopleerlingen. Vroeger droegen christenen die op de paasnacht waren gedoopt acht dagen lang een wit kleed, symbool van hun nieuwe geboorte.
• Zondag Quasimodogeniti
  Genoemd naar de eerste drie samengevoegde woorden van de gregoriaanse introïtustekst op deze zondag: Quasi modo* geniti infantes: rationabiles sine dolo lac concupiscite, dat een citaat is uit de eerste brief van Petrus (2:2): Verlang als pasgeboren zuigelingen naar de zuivere melk van het woord.

Langslaper