ALLERHEILIGEN

Ontstaan - Legenda Aurea - Allerzielen

Ontstaan

Te Rome de wijding van de kerk Maria-ter-Martelaren. De zalige paus Bonifatius IV heeft namelijk ten tijde van keizer Phocas de voormalige tempel van alle goden, het zogenaamde Pantheon, eerst gezuiverd en dan ter ere van de zalige, altijd maagdelijke Maria en van alle martelaren gewijd. Later echter bepaalde paus Gregorius IV wederom, dat het jaarlijkse feest van deze wijding door de gehele Kerk op 1 november zou worden gevierd en wel ter ere van alle heiligen.

• engelen
• koningen uit het Eerste Testament
• profeten en voorvaderen
• apostelen
• hiërarchen
• kerkvaders
• bisschoppen
• martelaren
• monniken en kluizenaars
• rechtvaardige koningen en koninginnen
• heilige vrouwen

Legenda Aurea

Dat op deze dag alle heiligen bijeenkomen om gezamenlijk voor ons ten beste te spreken, blijkt uit een visioen dat, naar verteld wordt, plaatsvond in het jaar na de instelling van dit feest. Op die dag had de koster van de kerk van sint Petrus uit godsvrucht een rondgang gemaakt langs alle altaren en de voorspraak ingeroepen van alle heiligen, en was ten slotte bij het altaar van sint Petrus teruggekeerd. Daar rustte hij even uit. En hij werd aan zichzelf ontrukt en zie, daar zag hij de Koning der koningen op een hoge troon en alle engelen omringden Hem. Toen kwam de Maagd der maagden met een schitterend stralende diadeem, en een ontelbare menigte van maagden en in onthouding levenden volgde haar. De Koning rees dadelijk voor haar op en liet haar plaatsnemen op een troon naast de zijne. Hierna kwam iemand die gekleed was in kameelhaar, en hem volgde een menigte van eerbiedwaardige grijsaards. Vervolgens kwam er een ander, met een bisschopsgewaad getooid, gevolgd door een groep mensen in eenzelfde gewaad. Daarna naderde een ontelbare menigte soldaten. Na dezen kwam er een eindeloze massa van verschillende volkeren. Allen kwamen voor de troon van de Koning, knielden neer en aanbaden Hem. Degene die gekleed was in het bisschopsgewaad, zette de metten in en de anderen sloten zich aan. De engel die de koster leidde, verklaarde hem het visioen: hij zei dat de maagd in de voorste rij de Moeder Gods was, de man in het kameelhaar Johannes de Doper samen met de aartsvaders en de profeten. Die in het bisschopsgewaad was Petrus met de andere apostelen, de soldaten waren de martelaren en de rest van de massa de belijders. Zij kwamen allen voor de Koning getreden om Hem dank te brengen voor de eer hun op deze dag door de stervelingen bewezen en om te bidden voor de hele wereld. Daarna leidde hij hem naar een andere plaats en toonde hem mensen van beiderlei kunne, sommigen op gouden bedden, anderen aan tafels, genietend van allerlei heerlijkheden, en weer anderen naakt en haveloos, bedelend om hulp. En hij zei dat dit de louteringsplaats was, dat degenen die in weelde verkeerden de zielen waren die door hun vrienden in overvloedige mate met vele suffragiën geholpen werden, maar dat de behoeftigen degenen waren om wie niemand zich bekommerde. Hij gebood hem de paus van alles op de hoogte te stellen, opdat deze de dag na het feest van alle heiligen zou bestemmen als dag van de zielen, zodat tenminste op die dag algemene suffragiën zouden worden verricht voor diegenen die er geen voor zich persoonlijk konden krijgen.
^{(Legenda Aurea 158,187-201)}

Allerzielen

Zo leest men dat vissers van de heilige Theobald in de herfst in plaats van vis een groot blok ijs hadden gevangen. Daar waren zij blij mee, nog meer dan met vis, vooral omdat hun bisschop veel pijn leed aan zijn voeten. Zij legden het ijs onder zijn voeten en dat bracht hem grote verlichting. Maar op een keer hoorde de bisschop de stem van een mens uit het ijs. De bisschop bezwoer hem te zeggen wie hij was, waarop hij sprak: 'Ik ben een ziel die in dit ijsblok wordt gestraft voor mijn zonden. Ik zou bevrijd kunnen worden als u dertig missen zou lezen, op dertig dagen achter elkaar.' Toen hij de helft van de missen had gelezen en zich al had voorbereid op de volgende, gebeurde het door het stoken van de duivel dat bijna alle mensen van die stad ruzie met elkaar kregen. De bisschop werd geroepen om de tweespalt tot bedaren te brengen. Hij legde zijn liturgische gewaden af en liet de mis die dag achterwege. Toen hij weer van voor af aan begonnen was en al voor twee derde klaar was, sloeg een groot leger, naar het scheen, het beleg om de stad en onderbrak hij noodgedwongen het lezen van missen. Daarna begon hij weer opnieuw, en toen hij alle missen op een na had gelezen en met de laatste wilde beginnen, werden de hele stad en het huis van de bisschop in brand gestoken. Zijn dienaren wilden dat hij de mis achterwege zou laten, maar hij zei: 'Al zou de hele stad afbranden, ik ga door met de mis.' Toen de mis was afgelopen, smolt het ijs onmiddellijk en het vuur dat ze hadden menen te zien, verdween als een spookbeeld, zonder enige schade aan te richten.
^{(Legenda Aurea 159,53-63)}