Satanische draak - Regenheilige - Marina |
||
Satanische draakZoals over zoveel heiligen uit de eerste eeuwen van het Christendom zijn er geen betrouwbare historische feiten bekend over Margaretha (Margriet), die wanneer we het ruim nemen dus leefde 'in de eerste eeuwen' van het christendom, hoe ver die eeuwen dan ook lopen. Ze is een van de drie heilige maagden en een van de veertien noodhelpers. Het Roomse Martelaarsboek gedenkt haar op 20 juli.Jacobus de Voragine wijdt in de Legenda Aurea hoofdstuk 89 aan haar. Hij schrijft dat Margaretha de dochter was van Theodosius, een patriarch van de heidenen. Margaretha werd door een vrouw opgevoed in het geloof en besloot haar leven aan Christus te wijden. Toen ze net vijftien jaar was, zag de prefect Olibrius haar toen ze de schapen hoedde en aangetrokken door haar schoonheid beval hij dat ze naar zijn paleis gebracht zou worden om zijn vrouw of concubine te worden. Margaretha verklaarde toen, dat zij een christin was. Olibrius probeerde haar vergeefs te overtuigen van de waanzin een gekruisigde God te aanbidden. Hij wilde haar vervolgens door de wreedste folteringen tot andere gedachten brengen. Maar zelfs toen zij deze martelingen onderging, zo vreselijk, dat Olibrius zelf zijn gezicht in zijn mantel verborg toen hij het resultaat zag, bleef zij standvastig door de vleselijke pijnen tot zieleheil te verklaren. Zij werd in een kerker opgesloten die onmiddellijk met een prachtige glans werd verlicht. Dan vervolgt De Voragine: Terwijl zij daar was, bad zij de Heer dat Hij de vijand die tegen haar streed voor haar zichtbaar zou maken. En zie, daar verscheen een woeste draak. Toen hij toesprong om haar te verslinden, maakte zij een kruisteken en hij verdween. Of, zoals men elders leest, hij zette zijn muil op haar hoofd, stak zijn tong onder haar hielen en slokte haar in één hap op. Maar juist toen hij haar wilde doorslikken, sterkte zij zich met het kruisteken, en zo barstte de draak open door de kracht van het kruis en stapte de maagd ongedeerd naar buiten. Maar dit verhaal, dat de draak haar verslond en openbarstte, wordt als apocrief en waardeloos beschouwd.Hierna volgt een tweede satanische aanval, dit keer in de gedaante van een mens, die Margaretha weet te doorstaan door hem op de grond te werpen en haar voet op zijn hoofd te zetten. De duivel geeft zich gewonnen en Margaretha laat hem gaan. De volgende dag werd zij onder grote belangstelling voorgeleid aan de rechter. Toen zij weigerde te offeren, trok men haar de kleren uit en schroeide haar lichaam tot de inwendige delen toe met brandende fakkels, zodat iedereen zich verbaasd afvroeg hoe een zo teer meisje zoveel folteringen kon verdragen. Vervolgens liet hij haar vastbinden en in een groot vat vol water zetten om door de afwisseling van straffen de pijn steeds erger te maken. Maar plotseling schokte de aarde en de maagd stapte voor aller ogen ongeschonden uit het vat. Daarop kwamen vijfduizend mannen tot het geloof en werden om Christus' naam ter dood veroordeeld. De prefect, die bang was dat nog meer mensen zich zouden bekeren, gaf haastig opdracht de heilige Margaretha te onthoofden. Zij vroeg en kreeg nog tijd om te bidden en ze bad godvruchtig voor zichzelf en voor haar vervolgers, alsook voor hen die haar gedachtenis zouden vieren en haar zouden aanroepen; en ook bad ze dat elke vrouw die haar in barensnood zou aanroepen, een gezond kind ter wereld zou brengen. Er klonk een stem uit de hemel dat haar gebeden verhoord waren. Ze stond op van haar gebed en zei tegen de beul: 'Broeder, hef je zwaard op en sla toe. Hij sloeg toe en hakte met één slag haar hoofd af. Zo ontving zij de martelaarskrans.Varianten op deze legende vertellen nog dat Margaretha in de kerker werd getroost door een duif. Een stem fluisterde haar in dat ze haar ceintuur naar de draak moest werpen waarop de draak zo mak werd als een lam. Het was Sint Joris die haar van de draak bevrijdde. De beulen die haar onthoofdden, vielen dood neer en engelen brachten haar naar de hemel. Postuum vonden bij haar graf genezingen van kreupelen plaats. Al deze legendarische en dus tot de verbeelding sprekende martelingen maakten haar enorm populair bij de vrome gelovigen. Zij was bijvoorbeeld een van de 'stemmen' die Jeanne d'Arc leidden bij haar activiteiten. Historisch zijn ze echter zo volstrekt onbetrouwbaar dat zij in 1969 van de heiligenkalender is geschrapt, een lot dat ze deelt met vele andere legendarische volksheiligen. |
||
RegenheiligeMargaretha behoort tot de zogenaamde regenheiligen.Regen op Sinte MargrietOorsprong van deze oude volkswijsheid is de volgende amusante legende: Eens was Christus met zijn twaalf apostelen op reis en vroeg onderdak bij Margaretha, maar deze weigerde. Haar buurvrouw deed dat niet en werd beloond met een wonder: het eerste werk dat ze zou doen, zou ze zes weken lang kunnen blijven doen. In de zes weken erna verdiende ze veel geld door te spinnen. Toen Margaretha hiervan hoorde, ontving ze het gezelschap alsnog en ze werd op dezelfde manier beloond. Ze zette zich voor haar spinnewiel, maar moest nog even een plasje doen. Hierna is ze zes weken blijven plassen. De patronaten van Margaretha zijn vooral terug te voeren op de legende van haar wonderbaarlijke wedergeboorte uit de draak en haar gebed in de kerker. Ze is patrones van bakers, barende vrouwen, boeren, kraamvrouwen, leraren en studenten, soldaten, verpleegsters en (zwangere) vrouwen. Ze wordt aangeroepen voor vruchtbaarheid, zwangerschap, barensweeën en bij de geboorte van een kind; en tegen gezichtsziekten, krampen, borstkwalen en gebrek aan moedermelk, wonden en ongelukken tijdens zwangerschap. Margaretha wordt gewoonlijk afgebeeld met een van deze attributen:
|
||
MarinaIn de Oosters-Orthodoxe kerken heeft Margaretha de naam Marina en is ze megalo-martyr, de grote martelares.Mogelijk is daarom dat Margaretha dezelfde vrouw is als Marina van Alexandrië die als man vermomd haar leven in een mannenklooster doorbracht onder de naam Marinus. |
| 2016 Paul Verheijen / Nijmegen |