ANTONI GAUDÍ
Sagrada Família
VerzoeningskerkIn 1866 stichtte boekhandelaar Josep Maria Bocabella i Verdaguer (1815-1892) de Associació Spiritual de Devots de Sant Josep, de Josefijnen. Na een bezoek aan het Vaticaan nam Bocabella zich voor in Barcelona een kerk te bouwen. De kerk, die Kathedraal der Armen zou worden genoemd, mocht uitsluitend met schenkingen gebouwd worden. Er kwamen donaties binnen en de Josefijnen verwierven een perceel in de wijk Gracia. Op 19 maart 1882, de feestdag van de heilige Jozef, werd met de bouw van de crypte begonnen. Als architect was aangesteld Francesc de Paula del Villar y Lozano (1828-1901). Hij plande de bouw van een neogotische kerk in de vorm van een Latijns kruis. Na onenigheid met de opdrachtgever trok hij zich een jaar later terug.Men had intussen Antoni Gaudí i Cornets (1852-1926) aangezocht. Gaudí bouwde de crypte af volgens het plan van Villar, maar veranderde het concept van de bouw vervolgens volledig. De Sagrada Família zou voortaan het hele leven van Gaudí gaan beheersen tot hij op 10 juni 1926 na een tramongeluk overleed. De officiële naam van de kerk luidt Basílica i Temple Expiatori de la Sagrada Família (Basiliek en Boetetempel van de Heilige Familie). De kerk is gewijd aan Jezus Christus en zijn ouders Maria en Jozef, als model van het christelijke gezin. Gaudí vond dat een kerk het meest representatieve gebouw van een volk is. Daarom voorzag hij de architectonische elementen van emblemen, beschermheiligen en mannen van zijn tijd in de gestalte van bijbelse figuren, maar ook van elementen uit de Catalaanse flora en fauna. De oostelijke gevel wijdde hij aan de geboorte van Jezus, de westelijke gevel aan zijn lijden en de naar de zee gekeerde zuidelijke gevel met de hoofdingang aan de Hemel. De noordelijke gevel kent geen portaal. De vier torens rondom de hoofdtoren symboliseren de vier evangelisten die rond Christus staan. In het ontwerp staan vier torens gepland bij elk van de drie portalen, symboliserend de twaalf apostelen. |
||
Op weg naar heiligheidGaudi kreeg in de volksmond al snel de titel 'bouwmeester Gods', omdat hij zijn architectenwerk ter meerdere eer en glorie van God gebruikte en zo in zijn dagelijks leven de heiligheid van de leek uitgedragen heeft. In het jarenlange proces van heiligverklaring heeft Gaudi reeds twee stadia met succes afgelegd. In 1992 verklaarde Johannes Paulus II hem tot Servus Dei, 'Dienaar Gods' en werd zijn sterfdag 10 juni ook ingesteld als zijn liturgische feestdag. In 2003 begon het Vaticaan aan de langlopende procedure voor een zaligverklaring. In 2025 zette Franciscus (paus van 2013-2025) daarin een tweede stap door Gaudi ook Venerabilis te verklaren. Gaudi is nu dus 'Eerbiedwaardige Dienaar Gods'. Het wachten is vervolgens op de zaligverklaring. Mijn verwachting is dat Gaudi op zijn honderdste sterfdag in 2026 zalig wordt verklaard. De heiligverklaring zal dan nog wel jaren op zich laten wachten, vermoed ik. Er moet immers een wonder verricht zijn op voorspraak van Gaudi. Maar dat is toch al zijn Sagrada Familia? |
||
WaarderingEr gaan stemmen op, dat Gaudí behoorde tot de Vrijmetselarij. Dit meent men af te leiden uit de symboliek, die Gaudí meermalen gebruikt. Deze symboliek zal nu hij is overleden niet worden opgelost, want Gaudí gaf weinig uitleg over de betekenis ervan; daar moest men maar naar gissen.Zijn werk wordt ook gewaardeerd door de Unesco die in 2005 de crypte en de Geboortegevel van de Sagrada Familia op de Werelderfgoedlijst plaatste, dus alleen het 'echte' Gaudí-deel van de Sagrada Familia. Men bouwt nog steeds aan deze kerk op grond van de maquettes en tekeningen die Gaudí naliet. Ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van Gaudí hoopt men het werk in 2026 te voltooien, maar het zal bij deze kathedraal wel net zo lopen als bij vele middeleeuwse kathedralen: als het werk af is, moet er alweer gerestaureerd worden. Over de Sagrada Família valt veel te schrijven (en dat is dan ook volop gebeurd). Op deze webpagina een overzicht van de oostelijke en westelijke gevel: de gevel van de geboorte en de gevel van het lijden. |
||
Oostelijke gevel van de geboorte De gevel bestaat uit drie voorportalen die staan voor de drie 'goddelijke deugden van het christendom. Ze dragen de namen Hoop (linker), Liefde (midden) en Geloof (rechter). De door Gaudí ontworpen beelden zijn hoofdzakelijk gemaakt door de Catalaanse beeldhouwers Joan Matamala i Flotats (1893-1977) en Juan Busquets i Mollera (1903-1968).
| ||
Westelijke gevel van het lijden De gevel zou de naam krijgen 'Lijden en Dood' en Gaudí begon niet als eerste met deze gevel omdat de geldschieters zich dan waarschijnlijk zouden hebben teruggetrokken. Gaudí leefde niet lang genoeg om de voltooiing van deze gevel mee te maken. In 1988 kreeg de beeldhouwer Josep Maria Subirachs (1927-2014) de opdracht de bijbehorende beelden te maken. Op een soort podium met drie vlakken laat hij het lijden van Jezus zien, vanaf het laatste avondmaal tot aan zijn dood. De beelden moeten worden bekeken in de vorm van een liggende S, te beginnen linksonder. Subirachs' stijl wordt gekenmerkt door scherpe hoeken, lijnen en profielen, waarbij de omvang van de kledij en de lichaamsvormen speciale aandacht krijgen
| ||
Detailafbeeldingen Oostgevel - 01-02
Leo XIII was bij de start van de bouw paus. In zijn wapenschild komt een cipres voor. De cipres staat voor de onsterfelijke levensboom. De zuivere zielen, afgebeeld als albasten duiven, wachten in de boom op hun toetreding tot het paradijs. Op de top van de cipres bevindt zich een symbolische weergave van de Drie-eenheid: God is de Griekse letter tau (T) en Christus de Griekse letter chi (X). De brug langs de cipres verwijst naar de paus die pontifex, bruggenbouwer, van de Kerk is.
|
||
|
Antoni Gaudí (1852-1926)
Sagrada Família - Barcelona (1882-2026) |
